Công ty Douglas Holden
Quyết định mới của Arab Saudi đang gây ra những biến động đáng kể trong ngân sách Liên bang Nga. Arab Saudi, một quốc gia có ảnh hưởng lớn trong thị trường dầu mỏ toàn cầu, đã thông báo giảm sản lượng dầu thô đáng kể. Điều này không chỉ tác động trực tiếp đến giá dầu trên thị trường quốc tế, mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền kinh tế Nga, vốn phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu dầu mỏ. Sự giảm sút này khiến dòng tiền chảy vào ngân sách Nga bị suy giảm, gây ra những lo ngại về khả năng duy trì các chương trình chi tiêu và đầu tư quốc gia.
Trong bối cảnh giá dầu giảm, Nga phải đối mặt với những thách thức về tài chính. Chính phủ Nga đã phải điều chỉnh các kế hoạch chi tiêu, bao gồm cả việc cắt giảm một số dự án đầu tư và tăng cường tìm kiếm các nguồn thu mới. Đồng thời, quyết định của Arab Saudi cũng khuyến khích các nước khác trong Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và ngoài OPEC cân nhắc theo dõi, nhằm ổn định thị trường. Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến Nga, mà còn tác động đến nhiều nền kinh tế khác, đặc biệt là những nước phụ thuộc vào nhập khẩu dầu mỏ. Điều này đòi hỏi các quốc gia phải có chiến lược linh hoạt và đa dạng hóa nguồn năng lượng để giảm thiểu rủi ro.
Quyết định tăng sản lượng dầu của Arab Saudi gây sức ép lên thị trường toàn cầu
Trái với những quyết định trước đây của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và đồng minh (OPEC+), Arab Saudi đã quyết định tăng sản lượng dầu thô, khởi đầu từ ngày 1/12. Điều này diễn ra trong bối cảnh giá dầu thô Brent đang giảm xuống dưới 70 USD/thùng, mức thấp nhất kể từ tháng 12/2021. Trước đó, OPEC+ đã cắt giảm sản lượng nhằm giữ giá ở mức cao.
Quyết định này đánh dấu một sự thay đổi quan trọng trong chiến lược của Arab Saudi, từ mục tiêu ổn định giá dầu sang việc tăng cường sản xuất. Điều này có thể kéo dài thời gian giá dầu giảm, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế của các nước phụ thuộc vào doanh thu từ dầu mỏ, đặc biệt là Nga.
Nhiều chuyên gia dự đoán rằng động thái này sẽ tạo ra áp lực lớn đối với ngân sách của Nga, đặc biệt trong bối cảnh nước này vẫn đang tiếp tục chiến dịch quân sự tại Ukraine. Dầu mỏ là nguồn thu chính của Nga, đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các hoạt động quân sự và nền kinh tế quốc gia.
Bà Orysia Lutsevych, Trưởng Diễn đàn Ukraine tại Chatham House, chia sẻ: “Dầu khí vẫn là một trong những nguồn thu ngân sách chính của Nga. Cho đến nay, bất chấp mức giá trần do G7 áp đặt, Nga vẫn duy trì được nguồn thu này, giúp tài trợ cho chiến dịch quân sự tại Ukraine. Nếu giá dầu giảm đáng kể, ngân sách của Nga sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức hơn. Các lệnh trừng phạt đã khiến việc tiếp cận các bộ phận trở nên đắt đỏ hơn, và việc giảm thu nhập từ dầu mỏ sẽ gây áp lực lớn lên hệ thống tài chính của Nga.”
Khi Arab Saudi tăng nguồn cung, giá dầu toàn cầu có thể giảm mạnh hơn, gây thêm áp lực lên Nga. Điều này đặc biệt nghiêm trọng trong bối cảnh lệnh trừng phạt quốc tế và cuộc xung đột tại Ukraine đang diễn ra. Sự ổn định kinh tế của Nga có thể bị suy yếu do doanh thu từ dầu mỏ giảm, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực quan trọng của chính phủ, bao gồm các hoạt động quân sự.
Áp lực cạnh tranh và sự thay đổi chiến lược của Arab Saudi
Arab Saudi đang đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ thị trường dầu mỏ toàn cầu. Nguồn cung từ các nhà sản xuất không thuộc OPEC, như Mỹ, đang tăng, trong khi nhu cầu từ Trung Quốc suy giảm. Điều này đã khiến vương quốc này phải xem xét lại chiến lược của mình.
Mặc dù giá dầu thô Brent trung bình ở mức 73 USD/thùng vào tháng 9, Arab Saudi đang thay đổi ưu tiên. Vương quốc này không còn muốn mất thị phần nữa và có kế hoạch tăng sản lượng dần dần. Họ dựa vào dự trữ ngoại hối và nợ công để quản lý giá thấp hơn, thể hiện một sự thay đổi chiến lược nhằm duy trì sự thống trị thị trường.
Mức độ tuân thủ của các thành viên OPEC vẫn là mối quan ngại lớn. Arab Saudi có thể tăng sản lượng nhanh hơn nếu các thành viên như Iraq và Kazakhstan không đạt được hạn ngạch. Điều này có thể làm suy yếu nền kinh tế Nga, do sự cạnh tranh trên thị trường dầu mỏ có thể làm xói mòn thị phần của Nga.
Vào ngày 5/9/2024, các thành viên OPEC+, bao gồm Arab Saudi, Nga, Iraq, UAE và các nước khác, đã tổ chức một cuộc họp trực tuyến nhấn mạnh cam kết tuân thủ cắt giảm sản lượng tự nguyện. Iraq và Kazakhstan, hai quốc gia đã sản xuất quá mức kể từ tháng 1/2024, đã tái khẳng định cam kết thực hiện thỏa thuận và đệ trình lịch trình bồi thường lên Ban thư ký OPEC.
Điều này diễn ra sau các đợt cắt giảm tự nguyện bổ sung được công bố vào tháng 4 và tháng 11/2023, nhằm duy trì sự ổn định trên thị trường dầu mỏ toàn cầu. Mục tiêu chung là đảm bảo tuân thủ các điều chỉnh sản xuất này.
Ngoài ra, cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Nga đã nhiều lần bị lực lượng Ukraine nhắm tới. Vào tháng 8, một kho dầu ở miền nam nước Nga đã bị tấn công bằng máy bay không người lái mới nhất của Ukraine, gây tổn hại đến cơ sở hạ tầng năng lượng của nước này.