Công ty Douglas Holden
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều biến động phức tạp, Nga đã đưa ra một quyết định gây chú ý đối với các công ty nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ của mình. Chính phủ Nga đã quyết định nâng cao mức phí cho các doanh nghiệp nước ngoài khi họ quyết định chấm dứt hoạt động tại thị trường Nga. Điều này được xem là một biện pháp nhằm hạn chế tình trạng các công ty quốc tế rút lui quá nhanh, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và thị trường lao động của nước này.
Quyết định này được công bố vào cuối tháng 10, với mức phí tăng từ 10% lên 20% tổng giá trị tài sản của công ty tại Nga. Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc nâng phí này không chỉ nhằm bù đắp các chi phí liên quan đến việc giải thể doanh nghiệp, mà còn là một cách để khuyến khích các công ty nước ngoài duy trì hoạt động và đầu tư dài hạn tại Nga. Điều này cũng thể hiện sự thận trọng của chính phủ Nga trong việc quản lý các hoạt động kinh tế nước ngoài, nhằm đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia.
Nguy cơ tài chính tăng cao cho các công ty nước ngoài rút khỏi Nga
Theo thông tin từ hãng thông tấn Interfax, Bộ trưởng Tài chính Nga, ông Anton Siluanov, đã công bố các biện pháp tài chính mới nhằm tăng cường thu ngân sách. Ông Siluanov cho biết các khoản đóng góp một lần vào kho bạc Nga sẽ tăng từ 15% lên 25% ngay lập tức, sau đó thêm 5% trong vòng một năm và 5% vào năm tiếp theo, đạt tổng cộng 35%.
Ngoài ra, mức chiết khấu mà các công ty nước ngoài phải nộp khi bán tài sản tại Nga cũng sẽ tăng từ 50% lên 60%. Ông Siluanov, người đồng thời là chủ tịch ủy ban đầu tư của chính phủ, đã thông báo điều này trong một cuộc họp báo.
Các biện pháp này được áp dụng sau khi nhiều công ty quốc tế, như McDonald’s, quyết định rời khỏi hoặc giảm đáng kể hoạt động tại Nga. Điều này diễn ra trong bối cảnh cộng đồng quốc tế lên án hành động của Nga tại Ukraine. Số tiền thu được từ việc này đã trở thành nguồn thu quan trọng cho ngân sách Nga. Vào tháng 3, RBC đưa tin các công ty rời khỏi Nga đã đóng góp 35,7 tỷ rúp (khoảng 387 triệu USD) vào ngân sách.
Quá trình rời khỏi Nga không chỉ phức tạp mà còn tốn kém. Một phân tích của Reuters vào tháng 3 cho thấy các công ty nước ngoài đã mất hơn 107 tỷ USD do giảm giá trị tài sản và mất doanh thu. Ông Yuri Nikolaev, đối tác quản lý của công ty luật Nikolaev and Partners, cho biết các biện pháp mới nhằm gây sức ép buộc các công ty nước ngoài ở lại và giữ tiền tại Nga, bất chấp các lệnh trừng phạt.
Các công ty vẫn tiếp tục hoạt động tại Nga và những vụ kiện liên quan
Theo LeaveRussia, một tổ chức theo dõi do Viện Kinh tế Kyiv quản lý, ít nhất 428 công ty đã hoàn toàn rời khỏi Nga, trong khi hơn 1.700 công ty vẫn tiếp tục hoạt động. Nhiều công ty khác đã lựa chọn thu hẹp quy mô hoặc tạm dừng hoạt động.
Ở một diễn biến khác, văn phòng Tổng công tố viên Nga đã yêu cầu tập đoàn năng lượng Shell của Anh bồi thường hơn 1 tỷ euro (1,09 tỷ USD) vì thất bại trong liên doanh Sakhalin-2. Shell đã rút khỏi dự án khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) Sakhalin-2 vào năm 2022 sau khi xung đột tại Ukraine bùng nổ. Dự án này bao gồm nhà máy LNG đầu tiên của Nga, nằm trên đảo Sakhalin ở Viễn Đông.
Đầu tháng này, Tổng công tố viên Nga đã đệ đơn kiện 8 công ty con của Shell, theo thông tin từ trang web của tòa án. “Họ đang yêu cầu bồi thường thiệt hại hơn 1 tỷ euro,” đơn vị báo chí của tòa án thông báo với RIA Novosti khi được hỏi về vụ kiện.
Tòa án cho biết trong hồ sơ rằng Gazprom Export, Bộ Năng lượng Nga, chính quyền vùng Sakhalin, cũng như các công ty Sakhalin Energy Investment và Sakhalin Energy, được nêu tên là bên thứ ba. Năm 2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh chuyển nhượng tài sản của Sakhalin Energy, đơn vị điều hành dự án Sakhalin-2, cho một đơn vị mới có trụ sở tại Nga là Sakhalin Energy LLC. Chính phủ cho phép các chủ sở hữu nước ngoài, bao gồm các công ty Nhật Bản Mitsui và Mitsubishi, giữ lại cổ phần của họ trong đơn vị mới theo tỷ lệ sở hữu trước đây.
Hai công ty Nhật Bản đã quyết định giữ lại cổ phần của họ trong dự án LNG và đồng ý chuyển giao 12,5% và 10% cổ phần tương ứng cho nhà điều hành mới. Tuy nhiên, Shell, công ty sở hữu 27,5% trừ 1 cổ phần tại Sakhalin Energy, đã thông báo rằng họ sẽ không nắm giữ cổ phần trong công ty mới, khiến Moscow phải bán cổ phần của mình.
Vào tháng 3, một công ty con của tập đoàn năng lượng nhà nước Nga Gazprom, Sakhalin Project, đã mua cổ phần của Shell với giá 94,8 tỷ rúp (973,3 triệu USD), nâng tỷ lệ sở hữu của công ty này trong dự án lên 77,5%. Số tiền này sẽ được chuyển cho Shell để đổi lấy cổ phần của công ty tại Sakhalin-2, nhưng theo tờ báo Kommersant, số tiền này sẽ bị đóng băng trong một tài khoản được gọi là “Loại S”.
Nga đã đưa ra những tài khoản như vậy từ đầu cuộc xung đột với Ukraine như một biện pháp đối phó với các lệnh trừng phạt của phương Tây. Mục đích chính của những tài khoản bị hạn chế nghiêm ngặt này là ngăn chặn việc các thực thể từ “các quốc gia thù địch” chuyển tiền ra khỏi đất nước.
Dự báo kinh tế của Nga vẫn lạc quan
Theo Bản cập nhật kinh tế châu Âu và Trung Á mới nhất do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố vào ngày 17/10, GDP của Nga dự kiến sẽ tăng 3,2% trong năm nay, tăng so với dự báo trước đó là 2,9%. WB cũng đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế của Nga năm 2025 lên 1,6%, tăng 0,2% so với mức 1,4% được dự báo vào tháng 6. Dự báo cho năm 2026 vẫn không đổi ở mức 1,1%.
Báo cáo nêu rõ: “Tăng trưởng vẫn cao hơn nhiều so với tiềm năng do tâm lý người tiêu dùng lạc quan, thu nhập thực tế cao hơn và chi tiêu của chính phủ tăng đáng kể, bao gồm cả chi tiêu cho quốc phòng và cơ sở hạ tầng.” Tuy nhiên, ngân hàng này cũng cảnh báo rằng mức tăng trưởng năm nay sẽ thấp hơn mức 3,6% ghi nhận năm 2023 do chính sách tiền tệ thắt chặt hơn và những hạn chế ngày càng gia tăng về năng lực sản xuất và nguồn lao động.