Công ty Douglas Holden
Malaysia và Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để thu hút các tập đoàn công nghệ toàn cầu. Cả hai quốc gia đều sở hữu nền tảng cơ sở hạ tầng ngày càng hiện đại, cùng với nguồn nhân lực trẻ, năng động và có trình độ. Điều này không chỉ tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn mà còn thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ thông tin và đổi mới sáng tạo. Malaysia, với chiến lược Malaysia Digital, đang nỗ lực xây dựng một hệ sinh thái số toàn diện, tập trung vào việc thu hút các công ty công nghệ hàng đầu thế giới. Đồng thời, Việt Nam cũng đang đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ, đặc biệt là thông qua chương trình Make in Vietnam, nhằm phát triển ngành công nghiệp phần mềm và công nghệ thông minh.
Tuy nhiên, để biến cơ hội thành hiện thực, cả Malaysia và Việt Nam cần tiếp tục cải thiện môi trường pháp lý và chính sách thuế. Sự minh bạch và ổn định trong pháp luật là yếu tố quan trọng để thu hút đầu tư từ các tập đoàn lớn. Bên cạnh đó, việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là một nhiệm vụ cấp bách. Các chương trình hợp tác giữa doanh nghiệp và trường đại học, cùng với việc nâng cao kỹ năng thực tế cho sinh viên, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nguồn lao động đáp ứng nhu cầu của ngành công nghệ. Cuối cùng, việc xây dựng mạng lưới liên kết giữa các doanh nghiệp trong nước và quốc tế sẽ giúp tăng cường khả năng cạnh tranh và tạo ra những cơ hội hợp tác lâu dài.
Malaysia, quốc gia nổi tiếng với ngành công nghiệp chất bán dẫn, đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhiều doanh nghiệp toàn cầu. Theo CNA, chiến lược “Trung Quốc+1” đã mang lại lợi ích đáng kể cho Malaysia, giúp nước này trở thành một trung tâm xuất khẩu chất bán dẫn hàng đầu thế giới, nắm giữ 7% thị phần toàn cầu và đóng góp 23% vào thương mại chất bán dẫn của Mỹ vào năm 2022.
Malaysia: Trung tâm chất bán dẫn toàn cầu
Nổi bật trong ngành công nghiệp này, Malaysia chiếm 13% hoạt động thử nghiệm và đóng gói chip trên thế giới. Hệ sinh thái công nghiệp hiện tại, đặc biệt là ở Penang và Kulim (bang Kedah), đã trở thành “thỏi nam châm” thu hút các công ty công nghệ hàng đầu, như STMicroelectronics NV, Infineon Technologies AG, Intel, và Renesas Electronics Corp. Texas Instruments, Ericsson, Bosch, và Lam Research cũng đang mở rộng hoạt động tại đây.
Tại Penang, Intel đã có nhà máy sản xuất quốc tế đầu tiên từ 52 năm trước và đang xây dựng nhà máy mới để trở thành cơ sở đầu tiên của công ty về đóng gói chip 3D tiên tiến ở nước ngoài. Malaysia là cơ sở lớn nhất của Intel ở nước ngoài, với hơn 10.000 nhân viên làm việc tại hai cơ sở ở Penang và Kulim. Đây là một trong những cơ sở lắp ráp và thử nghiệm lớn nhất, đồng thời là trung tâm hoạt động toàn diện trong sản xuất, thiết kế, phát triển và cung cấp dịch vụ hỗ trợ địa phương và toàn cầu.
Lợi thế cạnh tranh của Malaysia
Vị trí chiến lược của Malaysia ở Biển Đông và mối quan hệ kinh tế lâu dài với Trung Quốc và Mỹ đã giúp nước này trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp. Khác với Thái Lan hay Việt Nam, Malaysia đã có lợi thế từ lâu, bắt đầu từ những năm 1970 khi nước này tích cực thu hút các công ty công nghệ hàng đầu như Intel và Litronix (nay là Osram).
Chính phủ Malaysia đã tạo ra một khu vực thương mại tự do trên đảo Penang, đưa ra các chính sách miễn thuế, xây dựng các khu công nghiệp, nhà kho, và đường sá. Lao động giá rẻ, dân số nói tiếng Anh đông đảo, và chính sách hỗ trợ đầu tư nước ngoài là những yếu tố thu hút các doanh nghiệp. Andreas Gerstenmayer, CEO của AT&S, cho biết lịch sử sản xuất chất bán dẫn của Malaysia là một trong những điểm thu hút chính.
Tengku Zafrul Aziz, Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia, cho biết đầu tư nước ngoài đã tăng mạnh từ năm 2019, được thúc đẩy bởi nhu cầu chất bán dẫn trong các lĩnh vực từ ô tô đến thiết bị y tế. Sau khi đại dịch Covid-19 bộc lộ những điểm yếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu, sự quan tâm đến Malaysia càng tăng. Xung đột giữa các cường quốc cũng là một yếu tố thúc đẩy.
Chiến lược thu hút đầu tư
Malaysia đang tích cực thu hút đầu tư công nghệ cao. Thủ tướng Anwar Ibrahim đã có bài phát biểu quan trọng tại Ngày Tương lai SME 2024 ở Berlin, mời gọi các doanh nghiệp Đức và châu Âu đầu tư vào Malaysia. Ông Anwar nhấn mạnh: “Chúng tôi cam kết và sẵn sàng hỗ trợ các bạn. Nếu bạn cần thị trường Trung Quốc, thì bạn cần một căn cứ quan trọng ở Malaysia”.
Đất nước này đã chứng kiến sự gia tăng ổn định về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực công nghệ kể từ năm 2021. Intel và Infineon Technologies mỗi bên đầu tư 7 tỷ USD vào việc đóng gói, lắp ráp và thử nghiệm. AT&S của Áo đang sản xuất bảng mạch cao cấp, trong khi Nvidia của Mỹ đang hợp tác với YTL để phát triển cơ sở hạ tầng siêu máy tính và đám mây trí tuệ nhân tạo trị giá hàng tỷ USD.
Thách thức và giải pháp
Tuy nhiên, Malaysia cũng đối mặt với những thách thức trong việc nâng cao chuỗi giá trị. Ông Ong Kian Ming, nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại và Công nghiệp Quốc tế Malaysia, cho biết nhiều công ty gặp khó khăn trong việc tìm nguồn nhân lực và lao động lành nghề. Một số công ty Trung Quốc đến Malaysia nhưng chưa tích hợp hoàn toàn với chuỗi cung ứng địa phương, khiến các doanh nghiệp vừa và nhỏ Malaysia không hưởng lợi.
Việt Nam cũng đối mặt với những vấn đề tương tự, khi những ưu đãi về thuế không còn là yếu tố thu hút đầu tư chính. Chính phủ Việt Nam đang nhanh chóng thực hiện các kế hoạch đào tạo nhân lực và tổ chức hội thảo để thúc đẩy đầu tư nước ngoài. Tương tự, chính phủ Malaysia đang xây dựng một kế hoạch bán dẫn chiến lược, bao gồm cập nhật luật hiện hành và các gói khuyến khích, đồng thời thu hút các công ty địa phương tham gia vào quá trình thu hút đầu tư.