Công ty Douglas Holden
Khi các tỷ phú doanh nhân quyết định bước chân vào đấu trường chính trị, họ mang theo những góc nhìn và kinh nghiệm độc đáo, tạo ra những chuyển biến đáng kể trong hệ thống chính trị truyền thống. Những người như Michael Bloomberg, Elon Musk hay Donald Trump đã chứng minh rằng sự giàu có và thành công trong kinh doanh không chỉ là lợi thế về tài chính, mà còn là nguồn lực mạnh mẽ để thúc đẩy các mục tiêu chính trị. Với khả năng huy động nguồn lực tài chính dồi dào, họ có thể đầu tư vào các chiến dịch quảng cáo quy mô lớn, vận động hành lang và xây dựng mạng lưới quan hệ rộng lớn. Điều này giúp họ chiếm ưu thế trong việc truyền đạt thông điệp và thu hút sự ủng hộ từ công chúng.
Ngoài ra, kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp của các tỷ phú này cũng mang lại những góc nhìn mới trong việc giải quyết các vấn đề chính trị và xã hội. Họ thường áp dụng các phương pháp quản lý hiệu quả và tư duy đổi mới để cải thiện hiệu suất của các cơ quan chính phủ, tạo ra những cải cách mang tính đột phá. Tuy nhiên, sự tham gia của họ cũng không tránh khỏi những tranh cãi và chỉ trích. Nhiều người lo ngại rằng sự ảnh hưởng của tài chính cá nhân có thể dẫn đến tình trạng thao túng chính sách và mất cân bằng trong hệ thống chính trị. Dù vậy, không thể phủ nhận rằng sự hiện diện của các tỷ phú doanh nhân trong chính trường đã tạo ra một làn sóng mới, thúc đẩy sự đa dạng và đổi mới trong chính trị hiện đại.
Những nhà lãnh đạo doanh nghiệp chuyển hướng sang chính trường: Những câu chuyện thành công và thất bại
Hai thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể số lượng các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tham gia và đạt được thành công trong các chức vụ chính trị. Tuy không phải tất cả đều thành công, nhưng những người như Donald Trump, Michael Bloomberg, và Paetongtarn Shinawatra đã để lại dấu ấn sâu sắc.
Michael Bloomberg, tỷ phú sáng lập Bloomberg LP – một công ty truyền thông tài chính hàng đầu thế giới, đã trở thành thị trưởng thành phố New York trong hai nhiệm kỳ. Jon Corzine, cựu giám đốc điều hành Goldman Sachs, cũng đã có những đóng góp đáng kể khi trở thành Thượng nghị sĩ Mỹ vào năm 2000 và sau đó là thống đốc bang New Jersey vào năm 2005.
Cựu thủ tướng Italy, Silvio Berlusconi, và cựu Tổng thống Chile, Sebastian Pinera, cũng là những ví dụ điển hình. Berlusconi đã trở thành một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong lịch sử Italy, còn Pinera, với gia tài trị giá khoảng 2,4 tỷ USD, từng là nguyên thủ quốc gia giàu có nhất thế giới vào năm 2012.
Bà Paetongtarn Shinawatra, nữ thủ tướng trẻ nhất lịch sử Thái Lan, đã chuyển từ vai trò lãnh đạo doanh nghiệp sang chính trị. Bà từng quản lý công ty bất động sản Rende Development và sở hữu cổ phần tại nhiều công ty lớn. Tính đến năm 2022, bà nắm giữ cổ phần tại 21 công ty với giá trị ước tính khoảng 68 tỷ baht (khoảng 2 tỷ USD).
Các thách thức và yếu tố cần cân nhắc khi chuyển từ doanh nghiệp sang chính trị
Chính trị đòi hỏi một loại hình làm việc nhóm phức tạp hơn so với việc điều hành một công ty. Khi quyết định một phương hướng hành động trong chính phủ, có nhiều yếu tố cần cân nhắc, từ việc tác động đến các thành phố, tiểu bang, quốc gia khác, thậm chí đến toàn bộ thế giới. Điều này không chỉ liên quan đến lợi nhuận, mà còn liên quan đến mạng sống của nhiều người. Không phải ai cũng có khả năng đưa ra quyết định đúng đắn trong những tình huống phức tạp này.
Những điển hình thành công trong việc chuyển từ doanh nghiệp sang chính trị
Michael Bloomberg là một trong những thị trưởng thành công nhất lịch sử New York. Sau nhiều năm làm chủ một tập đoàn khổng lồ, ông từ chức CEO tại Bloomberg LP để tranh cử và trở thành thị trưởng nhiệm kỳ thứ 108 của thành phố này vào năm 2001. Ông tái đắc cử vào tháng 11/2005 và giữ chức vụ này đến hết năm 2013.
Giai đoạn mới nhậm chức, ông gặp phải một số khó khăn liên quan đến các chính sách gây tranh cãi. Tuy nhiên, trong thời gian nắm quyền, ông Bloomberg đã giúp tỷ lệ tội phạm của thành phố giảm mạnh, tỷ lệ tốt nghiệp và thu nhập trung bình tăng lên, kinh tế các vùng được thúc đẩy, và thâm hụt ngân sách giảm dần. Đặc biệt, ông tự bỏ tiền túi (69 triệu USD) vào việc tranh cử, vì vậy chính sách của ông không chịu ảnh hưởng từ những người quyên góp. Ông chỉ nhận mức lương tượng trưng 1 USD/năm, điều chưa từng có tại New York.
Một hình mẫu thành công khác là Herman Mashaba, một triệu phú tự thân người Nam Phi và cựu thị trưởng Johannesburg. Ông sở hữu một dòng sản phẩm chăm sóc tóc có tên Black Like Me, và đã kinh doanh thành công trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ông bắt đầu sự nghiệp chính trị khi giữ một ghế trong Free Market Foundation, một tổ chức tập trung vào dân chủ và nhân quyền. Những quyết định của ông được nhiều người dân ủng hộ vì ông thấu hiểu những vấn đề mà thành phố của ông đang phải đối mặt.
Những nhiệm kỳ gây tranh cãi
Bên cạnh những vị doanh nhân thành công, có những người đã có những nhiệm kỳ gây tranh cãi. Donald Trump, cựu Tổng thống Mỹ, là một trong những ví dụ tiêu biểu. Kể từ khi ông Trump lên nắm quyền, nền kinh tế Mỹ đã có những bước phát triển đáng kể, với GDP tăng xấp xỉ 3%/năm, tỷ lệ thất nghiệp giảm còn 3,5% vào tháng 9/2019, và thị trường chứng khoán tăng cao kỷ lục. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã xóa bỏ nhiều thành quả này.
Trong thời gian ông Trump lãnh đạo, tình trạng bất ổn xã hội, phân biệt chủng tộc, và bạo lực cảnh sát gia tăng. Chính quyền của ông còn phạm sai lầm trong chính sách nhập cư, dẫn đến những cái chết đáng tiếc của trẻ em nhập cư. Ông Trump cũng là tổng thống thứ ba bị luận tội trong lịch sử nước Mỹ.
Cựu Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak cũng là một ví dụ về sự thất bại. Ông Lee, có 30 năm kinh nghiệm làm việc tại Hyundai, từng là thị trưởng Seoul và được đánh giá cao khi khôi phục dòng suối Cheonggyecheon. Tuy nhiên, khi trở thành tổng thống, ông không đạt được mục tiêu kinh tế đề ra. Tăng trưởng kinh tế trung bình của Hàn Quốc chỉ đạt 2,9% trong 5 năm ông cầm quyền. Năm 2018, Tòa án Quận Trung tâm Seoul đã tuyên án cựu Tổng thống Lee Myung-bak 15 năm tù và khoản tiền phạt 13 tỷ won (gần 12 triệu USD) vì tội tham nhũng.