Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua nhiều biến động phức tạp, giá vàng vẫn duy trì ở mức cao kỷ lục, phản ánh sự bất ổn và sự tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn của các nhà đầu tư. Các nước thuộc nhóm BRICS, bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, đã thể hiện quyết tâm đẩy mạnh quá trình hướng tới một trật tự thế giới mới, với những chính sách kinh tế và ngoại giao độc lập hơn. Sự chuyển dịch này không chỉ ảnh hưởng đến thị trường vàng mà còn tác động sâu sắc đến cấu trúc quyền lực toàn cầu, khi các cường quốc mới ngày càng khẳng định vai trò của mình trên trường quốc tế.
Tại hội nghị cấp cao BRICS gần đây, các lãnh đạo đã thảo luận về các biện pháp nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, đồng thời tăng cường hợp tác kinh tế và tài chính giữa các thành viên. Việc này đã góp phần củng cố niềm tin vào vàng như một tài sản có giá trị lâu dài. Các chuyên gia dự đoán rằng, nếu xu hướng này tiếp tục, giá vàng có thể duy trì mức cao trong thời gian tới, tạo ra nhiều cơ hội và rủi ro cho các nhà đầu tư. Đồng thời, sự thay đổi trong trật tự thế giới cũng đặt ra những câu hỏi về tương lai của các hệ thống tài chính và kinh tế hiện hành, đặc biệt là vai trò của các tổ chức quốc tế như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (World Bank).
Trong phiên giao dịch ngày 22/10, giá vàng đã thiết lập một mức cao kỷ lục mới trên thị trường giao ngay, đạt 2.749 USD/ounce. Đây là một bước tiến đáng kể, cho thấy sức hút mạnh mẽ của vàng trong bối cảnh kinh tế hiện tại.
Giá vàng tăng vọt, vượt qua mốc kỷ lục của những năm 1980
Điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát, giá vàng trung bình trong tháng này đã đạt mức cao thứ hai trong lịch sử hiện đại, tăng khoảng 30 USD so với mức cao nhất trong tháng 2/1980, tương đương 2.689 USD/ounce theo giá USD hiện tại. Đây là một dấu hiệu cho thấy nhu cầu về vàng đang tăng mạnh, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu không ổn định.
Mặt khác, giá trái phiếu bằng đồng tiền dự trữ phương Tây và Mỹ đã giảm, kéo lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm (chuẩn mực cho chi phí vay của chính phủ, thương mại, tài chính và hộ gia đình) lên mức cao nhất trong 13 tuần, đạt gần 4,20% trước khi giảm trở lại mức 4,17%.
Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Mỹ vẫn vượt trội so với lạm phát
So với chỉ số giá sinh hoạt CPI của tháng 9, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Mỹ vẫn cao hơn 1,6% so với lạm phát trung bình tháng, ngang bằng mức lãi suất thực kỷ lục 9 năm của tháng 10 năm ngoái và tăng gần nửa điểm trong 3 tháng qua. Điều này cho thấy sự hấp dẫn của vàng như một tài sản an toàn đang ngày càng tăng.
Hội nghị thượng đỉnh BRICS đang diễn ra đã thúc đẩy các cuộc thảo luận sôi nổi về những thay đổi kinh tế toàn cầu, đặc biệt là về các lựa chọn thay thế tiềm năng cho đồng USD như một loại tiền tệ dự trữ toàn cầu. Những nỗ lực trước đây nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng USD đã gặp nhiều hoài nghi, nhưng hội nghị thượng đỉnh hiện tại giữa các quốc gia BRICS có thể báo hiệu sự tập trung ngày càng tăng vào vàng như một tài sản quan trọng.
Vàng: Tài sản chiến lược trong bối cảnh địa chính trị
Vàng luôn được coi là một hàng rào chống lại biến động tiền tệ và lạm phát. Khi các quốc gia BRICS tìm cách củng cố sự độc lập kinh tế của họ khỏi đồng USD, vàng có thể đóng vai trò trung tâm trong quá trình chuyển đổi này. Hiện tại, các quốc gia BRICS cùng nắm giữ hơn 21% dự trữ vàng của thế giới, trong đó Nga và Trung Quốc dẫn đầu. Riêng Nga kiểm soát 8,1% dự trữ toàn cầu, trong khi Trung Quốc bám sát phía sau.
Những khoản nắm giữ khổng lồ này nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của vàng trong bối cảnh địa chính trị và cho thấy rằng bất kỳ động thái nào hướng tới một loại tiền tệ BRICS mới đều có thể liên quan đến sự hỗ trợ đáng kể của vàng.
Tăng trưởng của BRICS: Thách thức sự thống trị kinh tế của Mỹ và phương Tây
Khối BRICS, bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, đã mở rộng ảnh hưởng của mình bằng cách kết nạp các quốc gia như Ai Cập, Ethiopia và UAE. Sự tăng trưởng này phản ánh tham vọng thách thức sự thống trị kinh tế của Mỹ và các thể chế do phương Tây lãnh đạo như G7. Những bình luận của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong hội nghị thượng đỉnh ám chỉ mong muốn có chủ quyền kinh tế, tránh xa các ảnh hưởng bên ngoài, đặc biệt là những ảnh hưởng gắn liền với đồng USD.
Vàng, với tư cách là một tài sản ổn định và được công nhận rộng rãi, có thể là nền tảng trong nỗ lực này để có được quyền tự chủ tài chính lớn hơn. Tin đồn xung quanh việc giới thiệu một loại tiền tệ BRICS được hỗ trợ một phần bằng vàng đã thu hút sự chú ý. Mặc dù chưa có thông báo chính thức nào được đưa ra, nhưng khối lượng dự trữ vàng khổng lồ mà các quốc gia này nắm giữ đã thúc đẩy sự suy đoán.
Nếu BRICS tiến hành một loại tiền tệ như vậy, nó có thể thách thức sự thống trị của đồng USD trong thương mại và tài chính toàn cầu, đặc biệt là khi thương mại giữa các thành viên BRICS tiếp tục tăng trưởng, thường bỏ qua hoàn toàn đồng USD.
Đối với các nhà giao dịch và nhà đầu tư, trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh BRICS về tái cơ cấu kinh tế có thể mang đến một cơ hội. Khi các ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế mới nổi này tiếp tục tích lũy vàng, nhu cầu về kim loại quý có thể tăng lên, hỗ trợ giá cao hơn. Lãi suất mở trong hợp đồng tương lai vàng đã tăng vọt, với giá phản ánh sự chú ý ngày càng tăng đối với vai trò của vàng trong nền kinh tế toàn cầu có khả năng phi USD hóa.
Theo các chuyên gia, trong khi con đường giảm sự phụ thuộc vào đồng USD còn nhiều khó khăn, thì sự tập trung chung của các quốc gia BRICS vào vàng cho thấy sự thay đổi trong các chiến lược kinh tế toàn cầu. Kết quả của quý II/2024 của Hội đồng Vàng Thế giới cho thấy tổng khối lượng dự trữ vàng toàn cầu đã đạt 29,03 nghìn tấn. Trong đó, 6,2 nghìn tấn (tương đương 21,4%) thuộc về các quốc gia BRICS, ngoại trừ Iran và Ethiopia, hai nước không công khai dữ liệu của họ.
Nga đứng đầu danh sách với 2,34 nghìn tấn vàng, chiếm 8,1% dự trữ toàn cầu và 37,6% của BRICS. Trung Quốc theo sát với 2,26 nghìn tấn, đóng góp đáng kể vào kho vàng của BRICS (chiếm 7,8% dự trữ thế giới và 36,4% trong BRICS). Tính gộp lượng vàng của cả Nga và Trung Quốc chiếm tới 74% tổng dự trữ vàng của các quốc gia BRICS.