Bắc Cực Nga, một vùng lãnh thổ đầy hứa hẹn với những tiềm năng kinh tế to lớn, đang đối mặt với tình cảnh khó khăn khi các đối tác thương mại hàng đầu của nước này dần rút lui khỏi các dự án quan trọng. Những khó khăn này không chỉ ảnh hưởng đến tiến trình phát triển kinh tế khu vực mà còn đặt ra câu hỏi về khả năng tự lực của Nga trong việc thúc đẩy các dự án ở Bắc Cực. Các công ty quốc tế, vốn đã đầu tư hàng tỷ đô la vào các dự án khai thác tài nguyên thiên nhiên và đường biển, giờ đây đang tìm kiếm các thị trường và đối tác thay thế do những bất ổn chính trị và kinh tế.
Việc các đối tác thương mại hàng đầu từ bỏ các dự án tại Bắc Cực Nga đã làm dấy lên lo ngại về tương lai của khu vực này. Các dự án khai thác dầu mỏ, khí đốt và khoáng sản, vốn được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo công ăn việc làm, giờ đây đang bị đình trệ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến ngân sách quốc gia mà còn làm chậm quá trình hiện đại hóa cơ sở hạ tầng tại Bắc Cực. Chính phủ Nga đang phải tìm kiếm các giải pháp thay thế, bao gồm việc thu hút đầu tư từ các nước khác và tăng cường hợp tác khu vực, để đảm bảo rằng các mục tiêu phát triển vẫn được duy trì.
Trong bối cảnh lệnh trừng phạt phương Tây, Bộ trưởng Dầu mỏ Ấn Độ khẳng định không mua sản phẩm từ dự án LNG Bắc Cực 2
Ông Pankaj Jain, Bộ trưởng Dầu mỏ Ấn Độ, đã đưa ra tuyên bố vào cuối tuần qua rằng New Delhi sẽ không mua bất kỳ sản phẩm nào từ dự án LNG Bắc Cực 2, một dự án do Công ty Novatek của Nga triển khai. Dự án này đang nằm trong tầm ngắm của các lệnh trừng phạt từ phương Tây, bao gồm cả Mỹ và Anh.
Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với dự án này từ tháng 11/2023, và Anh tiếp tục gia tăng áp lực vào tháng 2/2024. Dự án LNG Bắc Cực 2 nhằm xây dựng ba dây chuyền hóa lỏng khí đốt với tổng công suất 6,6 triệu tấn mỗi năm, đặt tại bán đảo Gydan, khu tự trị Yamal-Nenets.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đang đặt nhiều hy vọng vào nguồn tài nguyên biển sau khi mất đi thị trường khí đốt đường ống quan trọng ở châu Âu do các lệnh trừng phạt và động thái vũ khí hóa nhiên liệu. Điều này đã khiến nhiều nước tìm kiếm các nhà cung cấp khác.
Gazprom, công ty khí đốt lớn nhất của Nga, đã phải cắt giảm sản lượng sau những khoản lỗ lớn, trong khi dự án đường ống Power of Siberia 2, vận chuyển khí đốt từ Nga sang Trung Quốc, vẫn bị trì hoãn do giá cả leo thang.
Những nỗ lực của Novatek nhằm đưa khí đốt của Nga ra thị trường thông qua dự án LNG Bắc Cực 2 vẫn chưa thành công, sau khi Bộ trưởng Dầu mỏ Ấn Độ tuyên bố: “Chúng tôi không mua bất kỳ hàng hóa bị trừng phạt nào.”
Nhà phân tích năng lượng Tom O’Donnell, có trụ sở tại Berlin (Đức), cho biết Nga đang gặp nhiều khó khăn trong việc tăng cường xuất khẩu LNG do lệnh trừng phạt. “Họ đã phải cắt giảm đáng kể vì không thể có được thiết bị để xây dựng hoặc tàu để vận chuyển,” ông nói với Newsweek.
LNG từ dự án LNG Bắc Cực 2 rất quan trọng đối với Nga, đặc biệt là trong việc vận chuyển đến Ấn Độ và Trung Quốc. Việc Ấn Độ rút lui là một đòn giáng mạnh đối với kế hoạch này, theo ông O’Donnell.
Nga có kế hoạch tăng gấp ba lần lượng xuất khẩu LNG vào năm 2030, đạt 100 triệu tấn. Quốc gia này dự kiến sẽ đóng vai trò quan trọng trong chiến lược năng lượng của Ấn Độ, nơi đã xây dựng các nhà ga để tiếp nhận nhiên liệu này.
Tuy nhiên, Ấn Độ đang lưỡng lự do lệnh trừng phạt của Mỹ đối với các thực thể và cá nhân hỗ trợ nỗ lực chiến sự của Nga. Vào ngày 4/9, Bộ Ngoại giao Mỹ đã thắt chặt lệnh trừng phạt đối với dự án LNG Bắc Cực 2, bao gồm hai thực thể và hai tàu liên quan đến việc xuất khẩu khí đốt.
Nhà phân tích O’Donnell cho biết Mỹ không phản đối việc Ấn Độ mua dầu của Nga nếu giá dầu thấp hơn mức giá trần 60 USD do G7 áp đặt vào năm 2022, mặc dù Moscow đã tìm cách lách luật này bằng cách sử dụng “hạm đội bóng tối” có mối quan hệ bí mật với Nga.
Ông nói: “Không có rào cản nào đối với việc nhập khẩu dầu, chỉ cần nhập khẩu dưới mức giá trần. Trong trường hợp LNG từ dự án LNG Bắc Cực 2, đó là lệnh cấm nhập khẩu hoàn toàn và điều này sẽ khiến Ấn Độ khó có thể phản đối.”
“Người Mỹ có vẻ như muốn áp đặt lệnh trừng phạt thứ cấp. Họ đã bắt đầu áp dụng lệnh trừng phạt thứ cấp đối với các tàu thuyền,” ông O’Donnell cho biết thêm.
Ấn Độ đã trở thành một đồng minh thương mại quan trọng của Nga khi nước này tìm kiếm các thị trường khác bị cắt đứt do lệnh trừng phạt. Ấn Độ đã trở thành người mua dầu thô Nga vận chuyển bằng đường biển lớn nhất kể từ khi bắt đầu chiến sự, thanh toán cho mặt hàng giảm giá bằng rupee, dirham, và nhân dân tệ.
Tuy nhiên, hoạt động thương mại này đã gặp phải nhiều rào cản. Vào tháng 3, công ty Ấn Độ Reliance Industries đã quyết định không mua dầu được chất lên tàu chở dầu của công ty vận tải lớn nhất của Nga, Sovcomflot, sau khi công ty này bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt.
Các nhà máy lọc dầu khác của Ấn Độ cũng đang từ chối tàu của Sovcomflot trong bối cảnh các ngân hàng và chính quyền Mỹ giám sát chặt chẽ hơn các giao dịch dầu mỏ của Nga.
Ông Marcus Fishburn, người đứng đầu bộ phận tranh chấp và điều tra tại công ty tình báo S-RM, phát biểu với Newsweek rằng: “Hoạt động xuất khẩu dầu của Nga phải đối mặt với những thách thức về mặt cấu trúc dài hạn, vì các nhà máy lọc dầu tiếp tục là mục tiêu của quân đội Ukraine và hoạt động xuất khẩu dầu của nước này phải chịu những hạn chế từ các chế độ trừng phạt của phương Tây.”
“Những thách thức này xuất hiện trong bối cảnh thị trường toàn cầu đang suy yếu, đặc biệt là sự chậm lại của nền kinh tế Trung Quốc, một thị trường quan trọng của Nga,” ông Marcus nhấn mạnh thêm.