Sức mạnh mới của nền kinh tế Việt Nam đang được dẫn dắt bởi một thế hệ doanh nhân trẻ đầy nhiệt huyết và sáng tạo. Những cái tên như Nguyễn Thành Nam, Lê Hồng Minh, hay Đỗ Thu Hằng đã không còn xa lạ trong giới kinh doanh. Họ không chỉ là những người tiên phong trong các lĩnh vực công nghệ, bất động sản, mà còn là những nhà tư tưởng, định hình nên xu hướng phát triển kinh tế trong tương lai. Với tầm nhìn xa và tư duy linh hoạt, họ đã xây dựng những mô hình kinh doanh đột phá, đưa các doanh nghiệp Việt Nam vươn tầm quốc tế. Những dự án khởi nghiệp sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao trong quản lý và sản xuất đã tạo nên sự khác biệt, giúp các doanh nghiệp trẻ tận dụng được cơ hội từ thị trường toàn cầu, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nội địa.
Điển hình như công ty VinBigData, doanh nghiệp công nghệ của Việt Nam đã phát triển các giải pháp AI và big data, góp phần cải thiện hiệu quả trong nhiều ngành nghề từ y tế đến nông nghiệp. Hay như VNP Group, dưới sự lãnh đạo của bà Phạm Thị Huệ, đã mở rộng mạng lưới phân phối sản phẩm Việt ra thị trường quốc tế, tạo ra hàng nghìn cơ hội việc làm và thúc đẩy xuất khẩu. Sự tham gia của thế hệ doanh nhân trẻ không chỉ mang lại đổi mới về công nghệ và quản trị, mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và bền vững. Họ đang là nguồn cảm hứng cho nhiều người trẻ khác, đồng thời tạo nên một bức tranh kinh tế Việt Nam đa sắc màu, đầy hy vọng và triển vọng.
Thế hệ Z và khát vọng lãnh đạo: Xu hướng khởi nghiệp tại Anh và Hàn Quốc
Sự bùng nổ về số lượng giám đốc trẻ thuộc Thế hệ Z (những người sinh từ năm 1997 đến 2012) tại Anh đã trở thành một hiện tượng đáng chú ý. Theo nghiên cứu mới nhất từ Hazlewoods, công ty kiểm toán và tư vấn kinh doanh hàng đầu của Anh, số lượng giám đốc Gen Z đã tăng vọt 42% chỉ trong một năm, từ 171.000 lên 243.000 người vào năm 2023. Điều này cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ của thế hệ trẻ, từ việc theo đuổi sự nghiệp truyền thống sang việc trở thành chủ doanh nghiệp.
Tại Hàn Quốc, xu hướng này cũng đang diễn ra một cách nhanh chóng. Bộ Giáo dục Hàn Quốc cho biết số lượng công ty do sinh viên đại học (bao gồm cả sinh viên đã tốt nghiệp) thành lập đã đạt con số 1.951 vào năm 2023, tăng 23,4% so với năm 2022. Đây là một sự tăng trưởng đáng kể, đặc biệt khi đầu tư khởi nghiệp tại Hàn Quốc đã giảm đáng kể từ năm 2022 do suy thoái kinh tế. Các nhà kinh tế đánh giá đây là một hiện tượng đáng chú ý, thể hiện sự quyết tâm và tinh thần kinh doanh của Thế hệ Z.
Thế hệ Z đang thể hiện rõ khát vọng trở thành ông chủ của chính mình, thay vì theo đuổi sự nghiệp trong các công ty lớn. Nhiều người trẻ Gen Z đã bắt đầu kinh doanh riêng, ban đầu là công việc phụ, và cuối cùng từ bỏ công việc chính để tập trung vào doanh nghiệp của mình. Điều này không chỉ thể hiện sự dũng cảm mà còn là sự tinh ranh trong việc tận dụng các cơ hội mới.
Cuộc cách mạng công nghệ và sự thành công của các doanh nhân tại Thung lũng Silicon đã tạo ra một hình mẫu mới, nơi việc sở hữu doanh nghiệp riêng không chỉ là mục tiêu có thể đạt được mà còn là xu hướng tất yếu. Đối tác của Hazlewoods, ông Ryan Hancock, nhận định rằng khởi nghiệp đang trở thành một khát vọng phổ biến trong thời đại ngày nay. “Những công việc truyền thống từ 9 giờ sáng đến 5h30 chiều có thể ngày càng ít phổ biến khi những người mới tốt nghiệp và lao động trẻ theo đuổi tinh thần kinh doanh,” ông Hancock chia sẻ.
Phong cách làm việc mới: Không họp, lịch trình tự do
Thành công của Thế hệ Z trong kinh doanh phần lớn xuất phát từ khả năng tận dụng các công cụ và nền tảng kỹ thuật số. Tại The Z Link, một công ty tiếp thị với nhân viên toàn bộ là Thế hệ Z, các cuộc họp rất hiếm khi diễn ra. Đây là phong cách làm việc được Erifili Gounari (24 tuổi) – nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành đặt ra. Erifili đã sáng lập The Z Link vào năm 2020 khi cô còn là sinh viên tại Đại học Glasgow ở Scotland, Anh.
Gounari hiện đang làm việc tại London và quản lý 25 nhân viên từ nhiều quốc gia khác nhau, bao gồm Bồ Đào Nha, Phần Lan, Tây Ban Nha, Mỹ, và các thành viên trong công ty làm việc hoàn toàn từ xa. The Z Link đã gây dựng được danh sách khách hàng hùng mạnh, bao gồm cả hai tên tuổi lớn toàn cầu là Deloitte và Ikea.
“Tôi từng làm việc ở nhiều công ty với hàng tá cuộc họp mà tôi cảm thấy thực sự lãng phí thời gian. Một thứ không hiệu quả về mặt thực tế nhưng chỉ nghe có vẻ hay trên giấy tờ thì không cần thiết, nó chỉ cướp đi thời gian của mọi người khỏi các dự án và trách nhiệm khác,” Gounari chia sẻ. Thay vì họp, nhân viên tại The Z Link gửi ghi chú thoại hoặc tin nhắn trên nền tảng làm việc nhóm trực tuyến Slack và sử dụng Google Docs để phản hồi và cùng nhau giải quyết vấn đề. Các cuộc họp chỉ được tổ chức theo yêu cầu của khách hàng hoặc nếu có trường hợp khẩn cấp.
Theo báo cáo năm 2023 của Adobe, những người thuộc Gen Z thích làm việc theo giờ linh hoạt hơn là theo lịch trình cố định. Báo cáo này cũng phát hiện ra rằng 1/4 Thế hệ Z chia sẻ rằng năng suất của họ đạt đỉnh điểm trong khoảng từ 6 giờ chiều đến 3 giờ sáng. “Bạn không thể thúc đẩy sự sáng tạo và cũng không thể ép buộc nó, vì vậy việc tin tưởng mọi người làm việc trong thời gian họ sáng tạo và năng suất nhất đã giúp chúng tôi tạo ra những kết quả tốt nhất,” Gounari giải thích.
Cởi mở với cảm xúc: Môi trường làm việc an toàn và thoải mái
Sid Pandiya (24 tuổi), CEO và đồng sáng lập của Kona – một công cụ tích hợp Slack dành cho các nhà quản lý từ xa, chia sẻ rằng anh thích một GIF (hình ảnh động) thông minh hơn là một email được viết cẩn thận. Các đồng nghiệp của anh cũng vậy và Pandiya cho biết họ sẽ được hưởng lợi vì điều đó. “Chúng tôi cởi mở với cảm xúc của mình và thoải mái với nhau. Triết lý chung của nhiều nhà lãnh đạo lớn tuổi mà tôi từng làm việc cùng tại các kỳ thực tập là ‘công việc là công việc’ và bạn không cần phải chia sẻ cảm xúc hoặc cuộc sống cá nhân của mình. Tuy nhiên, việc tạo ra một không gian làm việc thoải mái, cởi mở sẽ hỗ trợ sức khỏe tinh thần của nhân viên trẻ,” Pandiya chia sẻ.
Vị CEO trẻ cũng cho biết thêm rằng anh thường xuyên thêm các cuộc hẹn trị liệu vào lịch làm việc của mình. Theo khảo sát của Monster đối với 1.000 người từ 18 đến 24 tuổi, phần lớn Thế hệ Z cho biết họ cảm thấy thoải mái khi thảo luận về sức khỏe tinh thần tại nơi làm việc và 52% sẽ từ chối một công việc không mang lại sự cân bằng tốt giữa công việc và cuộc sống.
“Sự dễ bị tổn thương tạo nên những kết nối mạnh mẽ hơn. Và bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn ở nơi làm việc nếu có không gian mở và an toàn để nói về sức khỏe tinh thần, khoảng thời gian kiệt sức và những thách thức khác mà bạn có thể gặp phải trong công việc. Ngoài ra, bạn sẽ dễ dàng cảm thấy thoải mái và có động lực hơn khi làm một công việc mà bạn có thể là chính mình 100%,” Pandiya nhận định. Hiện anh làm việc từ xa tại San Francisco, Mỹ và quản lý một nhóm gồm năm nhân viên trực tuyến, trong đó có hai người Thế hệ Y và ba người Thế hệ Z.
Vị CEO 24 tuổi chia sẻ thêm rằng: “Lãnh đạo đồng cảm đang trở thành chuẩn mực trong Gen Z, giống như một sự hiển nhiên rằng công việc của bạn không phải là toàn bộ cuộc sống của bạn, và tính cách và sở thích của bạn bên ngoài công việc sẽ làm phong phú thêm khả năng làm việc chăm chỉ và làm hết sức mình để giúp công ty của bạn thành công.”