Mặc dù đối mặt với làn sóng chỉ trích từ nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế, Liên minh châu Âu (EU) vẫn kiên quyết bám vững nguồn khí đốt từ Nga. Quyết định này không chỉ phản ánh nhu cầu cấp bách về năng lượng của các quốc gia thành viên, mà còn là một chiến lược nhằm ổn định thị trường và kinh tế khu vực. EU nhận thức rõ rằng việc đột ngột cắt đứt nguồn cung khí đốt từ Nga có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt trong bối cảnh giá năng lượng đang tăng cao và nguy cơ thiếu hụt nguồn cung luôn rình rập.
Trong bối cảnh quốc tế ngày càng phức tạp, EU đã triển khai nhiều biện pháp nhằm đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, song việc duy trì quan hệ hợp tác năng lượng với Nga vẫn được xem là cần thiết. Các nhà lãnh đạo EU cho rằng, việc tiếp tục nhập khẩu khí đốt từ Nga không chỉ giúp đảm bảo an ninh năng lượng, mà còn tạo điều kiện để EU có thêm thời gian và nguồn lực để phát triển các nguồn năng lượng thay thế. Đồng thời, EU cũng đang nỗ lực thúc đẩy các dự án năng lượng xanh và tái tạo, nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch trong dài hạn.
Trong cuộc gặp gỡ gần đây giữa CEO Gazprom Alexey Miller và Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Hungary Peter Szijjarto, các bên đã thảo luận sâu về các vấn đề cung cấp khí đốt và triển vọng hợp tác trong lĩnh vực này. Tầm quan trọng của nguồn cung khí đốt từ Nga đối với an ninh năng lượng của Hungary đã được nhấn mạnh.
Biên bản ghi nhớ: Bước tiến quan trọng trong hợp tác khí đốt
Trong cuộc họp này, biên bản ghi nhớ về khả năng tăng nguồn cung khí đốt từ Nga cho Hungary đã được ký kết, chứng kiến sự hiện diện của cả hai ông Miller và Szijjarto. Điều này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong mối quan hệ hợp tác năng lượng giữa hai quốc gia.
Phát biểu tại Diễn đàn Khí đốt Quốc tế St. Petersburg vào ngày 9/10, Bộ trưởng Szijjarto chia sẻ rằng năm nay, lượng khí đốt vận chuyển qua đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ (TurkStream) đã đạt khoảng 5,7 tỷ mét khối, vượt qua con số của năm trước. Ông nhấn mạnh rằng điều này đảm bảo sự an toàn về nguồn cung khí đốt cho Hungary.
Hạn chế ảnh hưởng của vận chuyển khí đốt qua Ukraine
Bộ trưởng Szijjarto cũng khẳng định rằng việc vận chuyển khí đốt của Nga qua Ukraine không còn là yếu tố quan trọng đối với Hungary, nhờ vào đường ống TurkStream. Ông cho biết Hungary có thể tự đảm bảo nguồn cung khí đốt thông qua tuyến đường này.
Ông Szijjarto tiết lộ rằng Hungary đang chịu sức ép chính trị từ các thế lực bên ngoài, nhằm buộc nước này phải giảm hợp tác với Nga trong lĩnh vực năng lượng. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng nếu Liên minh châu Âu (EU) áp đặt các lệnh trừng phạt đối với ngành công nghiệp khí đốt, dầu mỏ, hoặc hạt nhân của Nga, Hungary sẽ sử dụng quyền phủ quyết của mình. Điều này đảm bảo rằng hiện tại, không có lệnh trừng phạt nào đối với nguồn cung khí đốt và nhiên liệu hạt nhân.
Năng lượng TurkStream: Giải pháp thay thế cho châu Âu
Ông Szijjarto đề xuất rằng đường ống TurkStream có thể trở thành một giải pháp thay thế cho các nước châu Âu nếu Ukraine từ chối gia hạn thỏa thuận quá cảnh khí đốt từ Nga. Ông giải thích rằng tuyến đường này, đi qua Thổ Nhĩ Kỳ và cuối cùng đến Hungary, có thể hỗ trợ không chỉ Hungary mà còn các quốc gia khác ở Trung Âu trong trường hợp gặp khó khăn về nguồn cung.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tuyên bố rằng Ukraine sẽ không gia hạn thỏa thuận vận chuyển khí đốt của Nga với Gazprom, dự kiến hết hạn vào tháng 12 năm nay. Ông Zelensky cũng cho biết sau khi hợp đồng kết thúc, Ukraine sẽ cùng với EU quyết định về việc vận chuyển khí đốt của Nga qua lãnh thổ của mình đến châu Âu.
Lịch sử hợp tác và thay đổi chiến lược
Nga vẫn là nhà cung cấp khí đốt chính của Hungary. Vào tháng 9/2021, công ty năng lượng nhà nước MVM của Hungary đã ký hai hợp đồng dài hạn với Gazprom, cung cấp tổng cộng 4,5 tỷ mét khối khí mỗi năm thông qua các đường ống đi qua Áo và Serbia, thay vì qua Ukraine. Do việc đình chỉ hoạt động của đường ống Nord Stream, một thỏa thuận đã được ký kết vào tháng 10/2022 để tăng nguồn cung khí đốt của Nga cho Hungary thông qua tuyến đường phía nam qua Thổ Nhĩ Kỳ (TurkStream), trong khi vận chuyển khí đốt qua Ukraine giảm dần.
Năm 2022, Hungary đã nhận 4,8 tỷ mét khối khí đốt thông qua TurkStream và phần mở rộng của nó qua Bulgaria và Serbia. Theo báo cáo của Bộ trưởng Szijjarto, con số này đã tăng lên 5,6 tỷ mét khối vào năm 2023.
Mặc dù Hungary đang đảm nhiệm chức Chủ tịch luân phiên của Hội đồng Liên minh châu Âu, nước này và EU đang có nhiều bất đồng về chính sách. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã chỉ trích sự miễn cưỡng của Hungary trong việc hỗ trợ Ukraine và quyết định tăng cường quan hệ với Nga. Bà Von der Leyen cũng nhấn mạnh sự phụ thuộc liên tục của Hungary vào năng lượng của Nga, trong khi nhiều quốc gia thành viên EU đang giảm bớt sự phụ thuộc này.
Nhiều nhà ngoại giao EU đã bày tỏ sự không hài lòng về cách Hungary đảm nhiệm chức Chủ tịch. Một số nhà ngoại giao EU cho rằng nếu Hungary tiếp tục theo đuổi con đường ngoại giao hiện tại, các đại diện các nước thành viên sẽ cần thảo luận riêng về tư cách Chủ tịch EU của Hungary.