Trong những năm gần đây, Intel đã gây xôn xao dư luận khi liên tục đình chỉ các dự án tỷ USD trên quy mô toàn cầu, khiến nhiều chuyên gia và nhà đầu tư đặt câu hỏi về chiến lược kinh doanh mới của hãng. Những quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến kế hoạch phát triển của Intel mà còn tác động mạnh mẽ đến thị trường công nghệ nói chung. Một trong những dự án đáng chú ý nhất là việc tạm hoãn việc xây dựng nhà máy sản xuất chip tại Israel và Đài Loan, hai địa điểm quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Intel. Những quyết định này đã khiến nhiều nhà phân tích băn khoăn về mục đích thật sự của Intel, liệu đây có phải là một bước đi chiến lược nhằm tối ưu hóa nguồn lực và tập trung vào các thị trường trọng điểm, hay đơn giản chỉ là một bước đi mang tính rủi ro cao?
Việc đình chỉ các dự án lớn như vậy đòi hỏi một sự cân nhắc kỹ lưỡng về nhiều yếu tố, từ tài chính đến chiến lược kinh doanh. Một lý do có thể là Intel đang tìm cách giảm thiểu chi phí và tập trung nguồn lực vào các thị trường có tiềm năng tăng trưởng cao hơn. Tuy nhiên, việc này cũng có thể dẫn đến những rủi ro đáng kể, như việc mất đi cơ hội mở rộng quy mô sản xuất và đáp ứng nhu cầu thị trường đang ngày càng tăng. Hơn nữa, việc tạm hoãn các dự án lớn có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ với các đối tác và khách hàng, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt với các đối thủ như TSMC và Samsung. Điều này đặt ra câu hỏi liệu Intel có đang đặt cược vào một chiến lược dài hạn, hay chỉ đang đối mặt với những khó khăn tạm thời trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển?
Hoạt Động Đầu Tư Của Intel Bị Tạm Dừng Ở Nhiều Quốc Gia
Trong tháng 6/2024, Intel, một trong những công ty công nghệ và sản xuất chip bán dẫn hàng đầu thế giới, đã quyết định tạm dừng kế hoạch xây dựng và mở rộng cơ sở sản xuất chip trị giá 25 tỷ USD tại Kiryat Gat, Israel. Quyết định này đã gây ra nhiều bất ngờ trong cộng đồng công nghệ và kinh tế.
Intel đã từng cam kết xây dựng một nhà máy trị giá 10 tỷ USD tại địa điểm này, và việc xây dựng đã bắt đầu. Tuy nhiên, vào tháng 12/2023, công ty đã nâng mức đầu tư lên 25 tỷ USD, bao gồm 3,2 tỷ USD trợ cấp từ chính phủ Israel. Sự thay đổi này đã khiến việc xây dựng bị tạm dừng, gây thiệt hại khoảng 90 triệu NIS, tương đương 25 tỷ USD, cho toàn bộ quá trình.
Truyền thông Israel đưa tin, Intel đã thông báo rằng việc dừng xây dựng là do “việc thay đổi hợp đồng với một nhà thầu” nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết. Theo kế hoạch ban đầu, nhà máy mới dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2028 và kéo dài đến năm 2035.
Đến tháng 9, Intel tiếp tục tạm dừng kế hoạch xây dựng các nhà máy sản xuất chip mới tại Ba Lan và Đức, do nhu cầu thị trường thấp hơn dự kiến. Điều này diễn ra chỉ vài ngày sau khi chính phủ Ba Lan tiết lộ rằng họ đã nhận được sự chấp thuận của EU để cung cấp hơn 7,4 tỷ zloty (1,9 tỷ USD) viện trợ nhà nước cho dự án trị giá 25 tỷ zloty, và hy vọng rằng đầu tư này sẽ được triển khai vào cuối năm nay.
Tổng giám đốc điều hành Intel, Pat Gelsinger, cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi sẽ tạm dừng các dự án của mình tại Ba Lan và Đức trong khoảng hai năm dựa trên nhu cầu dự kiến của thị trường”. Tuy nhiên, công ty vẫn tiếp tục xây dựng các nhà máy ở Arizona, Oregon, New Mexico và Ohio.
Đồn Đại Về Việc Dừng Mở Rộng Tại Việt Nam và Malaysia
Đầu tháng 11/2023, thông tin về việc Intel gác lại kế hoạch đầu tư thêm 1 tỷ USD để mở rộng hoạt động tại Việt Nam đã gây xôn xao dư luận. Thông tin này được Reuters đề cập vào tháng 2/2023, nhưng phía Intel cho biết họ chưa công bố bất kỳ khoản đầu tư mới nào vào Việt Nam.
Ông Kim Huat Ooi, Phó Chủ tịch và Tổng Giám đốc Intel Products Việt Nam, nhấn mạnh rằng Intel luôn đánh giá cao môi trường chính trị – xã hội ổn định của Việt Nam, sự sẵn sàng của lực lượng lao động trẻ và tài năng, cũng như vị trí địa lý thuận lợi tại trung tâm châu Á, những yếu tố quan trọng để công ty tiếp tục đầu tư vào Việt Nam.
Vào tháng 6 năm nay, cùng thời điểm Intel tạm dừng dự án tại Israel, công ty cũng bị đồn sẽ tạm dừng dự án đóng gói và thử nghiệm chip mới tại Penang, Malaysia, như một phần trong nỗ lực cắt giảm chi phí. Tuy nhiên, hoạt động của các cơ sở hiện có sẽ không bị ảnh hưởng.
Năm 2021, Intel đã tuyên bố sẽ đầu tư khoảng 7 tỷ USD để xây dựng các cơ sở thử nghiệm và đóng gói chip mới tại Malaysia, với mục tiêu biến nơi này thành cơ sở thử nghiệm và đóng gói ở nước ngoài lớn nhất của hãng. Theo nguồn tin, việc xây dựng nhà máy sản xuất chip mới tại Bayan Lepas vẫn đang tiếp tục nhưng với số lượng công nhân giảm.
“Trước đây, họ đã di chuyển thiết bị vào các khu vực đang hoàn thiện công trình. Nhưng bây giờ, việc di chuyển dụng cụ đã bị dừng lại. Ban quản lý đang xây dựng chiến lược để quyết định dự án nào sẽ tiếp tục triển khai trên toàn cầu. Hiện tại, thời hạn là cuối tháng 9. Khi đó chúng tôi sẽ biết liệu cơ sở mới ở Bayan Lepas sẽ được tiếp tục hay hoãn lại”, nguồn tin cho biết.
Tình Hình Tài Chính Và Nước Đi Chiến Lược Của Intel
Tình hình tài chính của Intel đang chịu áp lực sau khi CEO Patrick Gelsinger đưa ra quyết định quan trọng vào năm 2021, đó là biến Intel thành một xưởng đúc sản xuất chip cho các công ty khác, bao gồm cả đối thủ cạnh tranh. Kế hoạch này nhằm cạnh tranh với các công ty đúc chip hàng đầu như Taiwan Semiconductor Manufacturing Co Ltd (TSMC) và Samsung Electronics của Hàn Quốc.
Trước đó, Intel đã rút khỏi mảng kinh doanh xưởng đúc vào năm 2018. Theo Counterpoint Research, tính đến quý đầu tiên của năm 2024, TSMC kiểm soát 62% thị phần đúc toàn cầu, tiếp theo là Samsung Electronics với 13%. Trong lĩnh vực chip trí tuệ nhân tạo tiên tiến nhất, TSMC kiểm soát hơn 90% thị phần.
Tại Đài Loan, TSMC đã báo cáo lợi nhuận ròng 7,6 tỷ USD trong quý II/2024, tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái, nhờ sự bùng nổ của chip trí tuệ nhân tạo. Ngược lại, mảng kinh doanh đúc tương đối mới của Intel đã công bố khoản lỗ hoạt động 2,8 tỷ USD trong quý II/2024. Công ty dự kiến khoản lỗ hoạt động của mảng này sẽ tiếp tục ở mức tương tự trong quý III.
Ngày 30/8, có nguồn tin cho biết Intel đang cân nhắc các phương án cắt lỗ, bao gồm khả năng tách riêng hoặc bán bộ phận đúc chip. Công ty đang thảo luận với các nhà đầu tư ngân hàng về nhiều kịch bản khác nhau, bao gồm việc tách mảng thiết kế sản phẩm và sản xuất, cũng như các dự án nhà máy nào có khả năng bị hủy bỏ.
Đối mặt với giai đoạn khó khăn nhất trong lịch sử 56 năm của mình, Intel đã thực hiện các động thái quyết liệt để sinh tồn, bao gồm việc tạm dừng trả cổ tức và sa thải 15% lực lượng lao động toàn cầu để cắt giảm đáng kể chi phí. Việc tạm hoãn các dự án đang thực hiện cũng là một phần nỗ lực của công ty nhằm cân bằng lại chi phí hoạt động.
Trong tháng 9, Intel tiếp tục thông báo tách mảng kinh doanh sản xuất chip của mình – Intel Foundry, thành một công ty con độc lập. Công ty cũng có kế hoạch bán một phần cổ phần của mình tại Altera, công ty sản xuất chip lập trình mà họ đã mua lại vào năm 2015. Họ dự định cắt giảm khoảng 2/3 diện tích bất động sản toàn cầu của mình.
CEO Gelsinger cho biết: “Như tôi đã nói trước đây, đây là sự chuyển đổi quan trọng nhất của Intel trong hơn 4 thập kỷ. Kể từ khi chuyển đổi từ bộ nhớ sang bộ vi xử lý, chúng tôi chưa từng thử làm điều gì thiết yếu như vậy”. Mặc dù Intel đang đặt cược vào quy trình sản xuất chip 18A mới để ngăn chặn các khoản lỗ, nhưng một báo cáo gần đây từ Reuters cho thấy các thử nghiệm ban đầu đã thất bại khi tạo ra các tấm wafer silicon của Broadcom.
Từ năm sau, Intel dự kiến sẽ sản xuất chip với quy trình 18A cho các đối tác như Microsoft và Amazon.